απο http://gregoryfarmakis.posterous.com/102866109
ενα αρθρο κολαφος
ενα αρθρο κολαφος
15 τοκισμένα ψέμματα και μία χρεοκοπημένη αλήθεια
Την προηγούμενη εβδομάδα δημοσιεύτηκε στο «Κουτί της Πανδώρας» το άρθρο του Κώστα Βαξεβάνη «Χρεοκοπημένες Αλήθειες και Τοκισμένα Ψέμματα» στο οποίο αναλύεται πως η χρεοκοπία μας οφείλεται αποκλειστικά στο ευρώ και πως η χρεοκοπία και η έξοδός μας από το ευρώ θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα με αποτελεσματικό και σχεδόν ανώδυνο τρόπο. Όταν το διάβασα, έγραψα στο twitter ότι «μέτρησα τουλάχιστον τριάντα ανακρίβειες πριν κουραστώ και σταματήσω να μετράω», προκαλώντας την ενοχλημένη αντίδραση του αρθρογράφου για τον «αστήρικτο αφορισμό μου» και την πρόκληση να τον αποδείξω. Δέχτηκα την πρόκληση.
Παραδέχομαι την ήττα μου. Η αλήθεια είναι ότι κουράστηκα να γράφω ήδη από τα πρώτα 15 τοκισμένα ψέμματα. Τα υπόλοιπα 15 ψέμματα που χρωστάω, μπορείτε να τα βρείτε στο πολύ καλό άρθρο του Σωτήρη Κατσέλου, «Οι αλήθειες της δραχμής και χρεοκοπημένες απλοποιήσεις». Περιλαμβάνουν αυτά που αφορούν την θεωρία συνωμοσίας στο δεύτερο μισό του άρθρου, διάφορα νοτιοαμερικάνικα παραμύθια και λαϊκούς θρύλους για μνημόνια και κερδοσκόπους. Εγώ, παραιτούμαι.
Τα τοκισμένα ψέμματα, αριθμημένα, με την σειρά που εμφανίζονται στο άρθρο. Μερικά είναι σημαντικά και επικίνδυνα, άλλα ασήμαντα. Αλλά, από την άλλη, δεν υπάρχουν ασήμαντα ψέμματα για ένα σημαντικό θέμα. Η χρεωκοπημένη αλήθεια, στο τέλος.
1) «Το ευρώ είναι το ενιαίο νόμισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης»
Όχι βέβαια. Το ευρώ είναι το ενιαίο νόμισμα της Ευρωζώνης, όχι της Ε.Ε. Η διαφορά είναι σημαντική, καθώς το άρθρο, με ένα λογικό άλμα, επικαλείται παρακάτω την οικονομική και πολιτική ανομοιογένεια ολόκληρης της Ε.Ε. ως δομική αδυναμία της Ευρωζώνης, αγνοώντας την παράλληλη και ανεξάρτητη θεσμική δομή και λειτουργία της, όσο και ότι το ευρώ σχεδιάστηκε για κράτη που είχαν ήδη πετύχει τον απαραίτητο βαθμό οικνομικής σύγκλισης. Δεν σχεδιάστηκε βέβαια για κράτη που έλεγαν ψέμματα.
2) «Η Ε.Ε ενοποιήθηκε οικονομικά, αποκτώντας κοινό νόμισμα, αλλά δεν ενοποιήθηκε πολιτικά»
Όχι. Το ευρωπαϊκό project δεν ήταν τόσο αφελές ώστε να θεωρεί ότι αρκεί ένα κοινό νόμισμα για την οικονομική ενοποίηση, όπως αφήνει το άρθρο να εννοηθεί, ούτε το ευρώ φτιάχτηκε εν κενώ. Είχαν προηγηθεί πέντε δεκαετίες δημιουργίας του νομικού «κοινοτικού κεκτημένου» που περιορίζει με πρωτοφανή ιστορικά τρόπο την οικονομική ανεξαρτησία των κρατών-μελών επιβάλλοντας κοινές αρχές, η υλοποίηση των πυλώνων της ελεύθερης μετακίνησης προσώπων, προϊόντων και κεφαλαίων, και των κοινών ανεξάρτητων θεσμών που τους προστατεύουν, καθώς και κοινές συντονισμένες επιμέρους πολιτικές, όπως η Κοινή Αγροτική Πολιτική, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διασφαλίζει κοινή νομισματική πολιτική στο υποσύνολο της Ευρωζώνης. Αν κάτι άφησε χώρες σαν την Ελλάδα ασύδοτες, ήταν η έλλειψη δημοσιονομικής εποπτείας και ελέγχου τήρησης των ευρωπαϊκών συνθηκών, όχι η έλλειψη πολιτικής ενοποίησης.
3) «Δηλαδή δεν συμβαίνει ό,τι συμβαίνει για παράδειγμα στις ΗΠΑ όπου κονδύλια από μια πλούσια Πολιτεία κατευθύνονται σε μια φτωχή για την αναγκαία ισορροπία»
Εντελώς ανακριβές. Η πολιτική αναδιανομής είναι θεσμοθετημένη από δεκατίες και υλοποιείται με το Ταμείο Συνοχής, τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης και τα ΕΣΠΑ, και μάλιστα σε επίπεδο περιφέρειας και όχι κράτους, ώστε να υπερβαίνει και αυτές τις εσωτερικές ανομοιογένειες των κρατών. Δισεκατομύρια ευρώ έχουν συνολικά μετακινηθεί από πλούσιες σε φτωχές περιοχές, σε μεγαλύτερη ίσως κλίμακα απ'ότι στις ΗΠΑ.
4) «Η χρηματοδότηση επέτρεπε αγορά των γερμανικών και γαλλικών προϊόντων, άρα συνέφερε τις ισχυρές χώρες που εφάρμοζαν αυτή την πολιτική, αλλά δημιούργησε σοβαρά προβλήματα»
Λογικό άλμα: με ολίγη από θεωρία συνωμοσίας, υπονοεί, ακόμη και μέσω της γραμματικής σύνταξης, ότι όχι μόνο ο δανεισμός μας επιβλήθηκε (ποιά άραγε είναι αυτή η πολιτική που «εφάρμοζαν»;), αλλά μας επιβλήθηκε και η μη παραγωγική αξιοποίησή του. Κάτι σαν τους ναρκέμπορους που παρασύρουν τα θύματά τους δηλαδή. Αναρρωτιέμαι όμως, χωρίς το ευρώ, δεν θα αγοράζαμε γερμανικά και γαλλικά προϊόντα; Σε τι ποσοστό των Γαλλικών και Γερμανικών εξαγωγών αντιστοιχούν οι Ελληνικές εισαγωγές; Πως γλίτωσαν από αυτήν την παγίδα του υπερδανεισμού άλλα κράτη; Δηλαδή πριν το ευρώ και τα χαμηλά επιτόκια του, δεν δανειζόμασταν και ακριβά και υπέρμετρα; Και από την άλλη: αν ο σκοπός της ευρωπαϊκής αυτής πολιτικής ήταν η προώθηση των γαλλικών και γερμανικών εξαγωγών, γιατί το ευρώ κρατήθηκε ακριβό και υπερτιμημένο;
5) «Οι ελληνικές κυβερνήσεις προτιμούσαν να δανείζονται από το να επεξεργάζονται πλάνα για την οικονομία. Η χώρα έπαψε να είναι ανταγωνιστική και αναπτύχθηκαν διάφορα παρασιτικά φαινόμενα»
Ο δανεισμός ήταν ακριβώς ένα πλάνο για την οικονομία, όχι υποκατάστατό του. Κακό, αναποτελεσματικό, εκτός ελέγχου, αλλά απολύτως συνειδητό, κεϋνσιανό πλάνο ανάπτυξης με δανεικά. Η ανακρίβεια όμως είναι αλλού: Η ανταγωνιστικότητα της χώρας δεν χάθηκε με την είσοδό της στο ευρώ και λόγω του φτηνού δανεισμού, ούτε τα παρασιτικά φαινόμενα εμφανίστηκαν τότε. Μπορεί να αποδειχτεί έυκολα από τα στοιχεία, ότι και πριν το ευρώ και τα χαμηλά του επιτόκια, και πολύ δανειζόμασταν, και ανταγωνιστικοί δεν ήμασταν, και παρασιτικά φαινόμενα ανθούσαν. Απλά αφήναμε την δραχμή να διολισθαίνει για να τα σκεπάσουμε με πληθωρισμό και δανεικά.
6) «Η περίοδος της μεγάλης διαφθοράς είναι η περίοδος ένταξης στο ευρώ»
Ο Κουτσόγιωργας, τα σκάνδαλα Κοσκωτά, τα γρηγορόσημα και οι μίζες, προφανώς δεν υπήρχαν πριν.
7) «Αν η κρίση στην Ελλάδα δεν οφείλεται στο ευρώ αλλά στην δημοσιονομική της απειθαρχία, γιατί πειθαρχημένες χώρες όπως η Ιρλανδία ή η Ισπανία αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα;»
Δηλαδή αν δεν οφείλεται στην δημοσιονομική απειθαρχία, τότε δεν μπορεί παρά να οφείλεται στο ευρώ. Δηλαδή δεν υπάρχει καμία άλλη εναλλακτική. Αλλά κατ’αρχήν, φυσικά και δεν οφείλεται μόνο στην δημοσιονομική της απειθαρχία. Οι περιορισμοί στην λειτουργία των αγορών, το μεγάλο κράτος, η ακαμψία στην αγορά εργασίας, η γραφειοκρατία, η εχθρικότητα στην επιχειρηματικότητα και στις επενδύσεις, η διαφθορά και η έλλειψη διαφάνειας, δεν έχουν να κάνουν με την δημοσιονομική απειθαρχία. Ούτε με το ευρώ όμως. Η έλλειψη ανταγωνιστικότητας του υπόλοιπου Ευρωπαϊκού Νότου οφείλεται σε τέτοια φαινόμενα ακριβώς, ενώ είναι γνωστό ότι η περίπτωση της Ιρλανδίας είναι εγγενώς διαφορετική.
8) «Ο επιστημονικός όρος είναι στάση πληρωμών αλλά αποφεύγεται από πολιτικούς, δημοσιογράφους και βέβαια τραπεζίτες»
Όχι. Ο επιστημονικός όρος, «default» αφορά ειδικά την αδυναμία έγκαιρης αποπληρωμής δανείου, δηλαδή κατά λέξη την χρεωκοπία, και όχι την στάση πληρωμών γενικά. Η στάση πληρωμών μπορεί να αφορά οποιαδήποτε υποχρέωση, πχ μισθούς, εξωφλήσεις υποχρεώσεων κλπ, και να είναι προσωρινή. Ο συγγραφέας υπέπεσε στο αδίκημα για το οποίο κατηγορεί «πολιτικούς, δημοσιογράφους και βεβαίως τραπεζίτες». Την ιδιοτελή διαστροφή των λέξεων.
9) «Οι δανειστές (όπως και οι τράπεζες από τις οποίες δανειζόμαστε ως πρόσωπα) έχουν συνήθως πάρει τα λεφτά τους από τόκους και "ανταποδοτικές" ενέργειες»
Μαθηματικά ανακριβές. Οι δανειστές παίρνουν όλα τα λεφτά τους στην λήξη του δανείου. Εκτός αν θεωρούμε ότι οι τόκοι είναι ανήθικοι, ή ότι το χρήμα δεν έχει κόστος ευκαιρίας ή ρίσκο, και άρα πρέπει να δανείζεται με μηδενικό τόκο. Όμως, ακόμα κι αν ήταν έτσι, επειδή τα καρατικά ομόλογα δεν αποπληρώνονται με μηνιαίες δόσεις όπως τα καταναλωτικά δάνεια, αλλά στη λήξη τους, η άρνηση πληρωμής τους οδηγεί σε απώλεια του συνολικού αρχικού κεφαλαίου.
Και τώρα, από τα αστεία, στα επικίνδυνα:
10) «Οι καταθέσεις στις Τράπεζες μετατρέπονται στο νέο νόμισμα (δεν χάνονται όπως υποστηρίζουν κάποιοι) όπως και τα χρέη του καθενός»
Αυτό θα ίσχυε αν το νέο νόμισμα διατηρούσε την ίδια αγοραστική δύναμη με το ευρώ. Αν όμως η όλη λογική της εξόδου από το ευρώ είναι η αποφυγή της εσωτερικής υποτίμησης με μια ονομαστική υποτίμηση (όπως άλλως τε υποστηρίζει το άρθρο), η πραγματική αξία των καταθέσεων θα μειωθεί κατά το ποσοστό της ονομαστικής υποτίμησης. Τουλάχιστον στο διάστημα που θα χρειαστεί μέχρι την υποθετική ολοκληρωτική υποκατάσταση των εισαγωγών, όχι μόνο καταναλωτικών προϊόντων, αλλά και εξοπλισμού, πρώτων υλών, καυσίμων από την εγχώρια παραγωγή. Αν, και όταν αυτό γίνει εφικτό.
11) «Με το νέο νόμισμα η χώρα αποκτά ανταγωνιστικότητα»
Αυτό προφανώς θα συνέβαινε αν η χώρα γινόταν πιο φτηνή από τους ανταγωνιστές της. Ανταγωνιστές μας είναι αυτοί που εξάγουν στους ίδιους πελάτες τα ίδια προϊόντα που παράγουμε και εξάγουμε και εμείς. Άρα θα πρέπει να είμαστε φθηνότεροι από αυτούς. Σκεφτείτε τι παράγουμε, ποιοί είναι οι ανταγωνιστές μας και πόσο θα έπρεπε να υποτιμηθεί η δραχμή για να είμαστε σε σχέση με αυτούς ανταγωνιστικοί. qed ή ελληνιστί, όπερ έδει δείξαι.
12) «Με την έξοδο από την ευρωζώνη θα φτηνύνουν τα είδη πρώτης ανάγκης και θα ακριβύνουν τα εισαγόμενα (αυτοκίνητα, τηλέφωνα κλπ)»
Ο αφορισμός αυτός κάνει πολλές λανθασμένες παραδοχές. Ότι πχ τα είδη πρώτης ανάγκης αποτελούν το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό των εξόδων ενός νοικοκυριού. Ότι τα είδη πρώτης ανάγκης παράγονται στην Ελλάδα, με ελληνικές πρώτες ύλες, ή ότι μπορούμε να αρχίσουμε αύριο να τα παράγουμε στην ποιότητα και στις ποσότητες που χρειαζόμαστε. Ότι το κόστος των καυσίμων, του εξοπλισμού, και των πρώτων υλών δεν επηρρεάζουν το τελικό κόστος. Και αντίστροφα. Ότι τα τηλέφωνα, οι υπολογιστές, τα αυτοκίνητα, οι μαγνητικοί τομογράφοι, τα φάρμακα, δεν είναι είδη πρώτης ανάγκης. Αλλά ακόμη κι αν ίσχυε, μόνο η Κούβα και η Βόρεια Κορέα προσπαθούν να ζουν μόνο με είδη πρώτης ανάγκης.
13) «Οι ξένοι δανείζουν λεφτά για να παίρνουν λεφτά, όπως οι Τράπεζες»
Όχι. Αν ήταν έτσι θα συνέχιζαν να μας δανείζουν οι αγορές. Οι επενδυτές μπορούν να βρουν πιο ασφαλείς και πιο προσοδοφόρες τοποθετήσεις των χρημάτων τους σε άλλα πιο αξιόχρεα κράτη. Πολλά από τα κράτη που μας δανείζουν τώρα, το κάνουν συνειδητά, με αποφάσεις των κοινοβουλίων τους, για να αποφύγουν τον συστημικό κίνδυνο που θα προκαλέσει η κατάρευσή μας, και σε πολλές περιπτώσεις με πολλή μικρή διαφορά πια ανάμεσα στο επιτόκιο με το οποίο δανείζονται και αυτό με το οποίο μας δανείζουν. Το ότι θέλουν να μην χάσουν τα χρήματα αυτά, δεν τα κατατάσσει στην κατηγορία των κερδοσκόπων.
14) «Τα δύο μνημόνια […] στηρίζονται σε αυτό που αποκαλείται εσωτερική υποτίμηση. Δηλαδή η χώρα […] δεν γίνεται ανταγωνιστική με την υποτίμηση δικού της νομίσματος, αλλά με μείωση μισθών και δαπανών»
Αυτό υπονοεί ότι με το δικό της νόμισμα, αν και υποτιμημένο, θα αποφύγει την μείωση μισθών και δαπανών, κάνοντας ουσιαστικά δύο αυθαίρετες υποθέσεις. Πρώτον, ότι η αγοραστική δύναμη των ονομαστικών - στο νέο νόμισμα - μισθών, οι οποίοι θα μείνουν σταθεροί, θα μείνει και αυτή αλώβητη (άρα με πλήρη υποκατάσταση εισαγωγών) - ώστε να μείνουν σταθεροί οι και πραγματικοί μισθοί. Δεύτερον, ότι το κράτος θα καταφέρει να έχει μηδενικό πρωτογενές έλλειμμα - αφού δεν δανείζεται πια - χωρίς μείωση μισθών και δαπανών, χωρίς αύξηση φορολογίας - η οποία μειώνει το διαθέσιμο εισόδημα- και χωρίς να τυπώσει πληθωριστικό χρήμα, το οποίο αυτομάτως θα μειώσει την πραγματική αξία των μισθών.
15) «Στο Μέγαρο Μαξίμου, ένας Τραπεζίτης πρωθυπουργός»
Λάθος. Διαβάστε το βιογραφικό του. Αν δεν ξέρετε τι είναι μια Κεντρική Τράπεζα, google it.
Και η χρεωκοπημένη αλήθεια:
«Περιμένω κάποιον από τους σωτήρες να μου δείξει ένα μέρος του κόσμου που η λειτουργία της αγοράς είχε θετικά αποτελέσματα για το κοινωνικό σύνολο».
Το σημείο αυτό είναι εκτός συναγωνισμού, και γι’αυτό εκτός αρίθμησης. Για να επιβεβαιώσουμε ή να απορρίψουμε αυτόν τον ισχυρισμό, θα πρέπει, σεβόμενοι την επιστημονική μεθοδολογία, αναγκαστικά να συγκρίνουμε με κράτη όπου δεν λειτουργεί η αγορά (αυτό που λέγεται control group στην μεθοδολογία της επιστημονικής έρευνας). Αν λοιπόν η λειτουργία της αγοράς δεν έχει θετικά αποτελέσματα, θα πρέπει εκεί όπου δεν λειτουργεί καθόλου να έχουμε τα βέλτιστα αποτελέσματα για το κοινωνικό σύνολο. Βρήκα μόνο την Βορεια Κορέα, και για λίγο ακόμα την Κούβα. Ο ισχυρισμός επιβεβαιώνεται από τις ορδές των οικονομικών μεταναστών που εγκαταλείπουν τις Ηνωμένες Πολιτείες ή την Ευρώπη και απελπισμένοι ζητούν άσυλο στις δυο αυτές χώρες.
Γ.Φ.
