Με μεγάλη μας έκπληξη διαπιστώσαμε πως πρόσφατα (Νοέμβριος 2011) διανεμήθηκε προς διδασκαλία, στα δημοτικά σχολεία της χώρας μας ένα καινούργιο βιβλίο γραμματικής, για την Ε΄ και ΣΤ΄ τάξη, αντικαθιστώντας την μέχρι τώρα ισχύουσα γραμματική του Μανώλη Τριανταφυλλίδη, η οποία εδιδάσκετο πλέον των 30 χρόνων.
Σύμφωνα με την καινούργια γραμματική που… συντάχθηκε από τους: κ. Ειρήνη Φιλιππάκη – Warburton, κ. Μιχάλη Γεωργιαφέντη, κ. Γεώργιο Κοτζόγλου και την κ. Μαργαρίτα Λουκά και εκδόθηκε από τον Οργανισμό Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, με την ευθύνη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, ανακαλύπτουμε πως:
τα φωνήεντα της Ελληνικής Γλώσσας είναι 5 (πέντε)!!!
Τα: α, ε, ι, ο, και το ου. Καθώς και ότι τα φωνήεντα η, υ, ω έχουν καταργηθεί!!!
Και τα σύμφωνα από 17, έμειναν μόνον τα 15!!! Τα ξ και ψ δεν υπάρχουν πλέον!!!
Σημειωτέον, πως στα φωνήεντα συγκαταλέγεται και ο δίφθογγος «ου», καθώς και στα σύμφωνα συμπεριλαμβάνονται τα δίψηφα σύμφωνα ντ, μπ, γκ!.
Αυτή είναι η βασικότερη ένσταση της συντάκτριας για το νέο βιβλίο γραμματικής. Και συνεχίζει:
Με την προγενέστερη Γραμματική του Μαν. Τριανταφυλλίδη, γαλουχήθηκαν γενιές Ελλήνων, που μάθανε να ομιλούνε την Ελληνική Γλώσσα. Αλλά και αλλοδαποί που γεννήθηκαν, έζησαν και σπούδασαν σε ελληνικά σχολεία, και πέτυχαν στα ελληνικά πανεπιστήμια είχαν γαλουχηθεί με την ίδια γραμματική χωρίς να δυσκολευτούν!… Εφ’ όσον οι συνθήκες δεν έχουν αλλάξει, ποιόν λόγο εξυπηρετεί η αλλαγή της κλασσικής γραμματικής σε «φωνητική» γραμματική;
Η γλώσσα μας, η αρχαιότερη όλων των λαών, τις τελευταίες δεκαετίες έχει υποστεί αλλεπάλληλους βιασμούς από τους εκάστοτε υπευθύνους, οι οποίοι εντελώς ανεύθυνα λειτουργώντας ωσάν γλωσσοπλάστες, αποφάσιζαν για την «εκλαΐκευση» της, και ταυτόχρονα την καταστροφή της!
με αφορμη αυτα θυμηθηκα μερος της πτυχιακης μου με ιστορικη αναλυση των γλωσσων
οριστε ενα τμημα
4.6 Το αλφάβητο ως μέσο πολιτικής και ιδεολογικής μεταρρύθμισης
Η εξέλιξη πολλών κοινωνιών έφερε μεγάλες και ριζοσπαστικές αλλαγές σε αυτές. Ειδικά μετά από το δέκατο ένατο αιώνα η επιρροή της σοσιαλιστικής ιδεολογίας προξένησε οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές σε πολλές χώρες του κόσμου. Πέρα από τις τομές που συντελέστηκαν, απελευθερώνοντας ή περιορίζοντας τους ανθρώπους σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο, είναι ενδιαφέρον να σταθούμε σε αυτή την εργασία στον τομέα της γλώσσας και του αλφαβήτου. Είναι χαρακτηριστικό το πώς επέδρασε η ιδεολογία στη γλώσσα και το αλφάβητο στην προσπάθεια να ικανοποιήσει συγκεκριμένους στόχους.
4.6.1 Πολιτική και ιδεολογική μεταρρύθμιση στη Ρωσία
Στη Ρωσία, μετά από το 1917, εκτός από τις άλλες πολιτικοκοινωνικές αλλαγές που επέβαλε το νέο καθεστώς, προέβη και σε γλωσσικές μεταρρυθμίσεις. Καταργήθηκαν πολλά στοιχεία, ενώ άλλα αντικαταστάθηκαν. Η μεταρρύθμιση προετοιμάστηκε κυρίως από τον Aleksey Shakhmatov και περιλάμβανε και γράμματα σε μια προσπάθεια απλούστευσης της γραφής για τη διευκόλυνση των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων.
ѣ (Yat) μετατροπή σε е και і
ѵ => и
ѳ => ф
Περαιτέρω αλλαγές επίσης επιχειρήθηκε να πραγματοποιηθούν και αργότερα, κατά το 1960, αλλά δεν ευοδώθηκαν λόγω της λαϊκής αντίδρασης.
4.6.2 Πολιτική και ιδεολογική μεταρρύθμιση στην Τουρκία
Στην Τουρκία το 1928 ο Κεμάλ, στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων του νέου «κοσμικού» κράτους, κατήργησε την έως τότε χρησιμοποιούμενη αραβική γραφή και εισήγαγε από τη δύση την απλούστερη λατινική γραφή.
4.6.3 Πολιτική και ιδεολογική μεταρρύθμιση στην Κίνα
Στην Κίνα, ήδη από το 1936, ο Μάο Τσε Τουνγκ υποστήριζε ανοιχτά τον εκλατινισμό του σύνθετου κινεζικού αλφαβήτου, προκειμένου να απλοποιήσει τη γραφή και κατά συνέπεια να διευκολύνει τις κατώτερες κοινωνικες τάξεις στην πρόσβασή τους στην παιδεία, την επικοινωνία, το εμπόριο και γενικότερα στην επαφή τους με τα γράμματα. Θεωρούσε μάλιστα την εκπαιδευτική διαδικασία για την εκμάθηση του κλασικού κινεζικού αλφαβήτου τόσο επίπονη που πρακτικά ακόμα και η απλούστευση κάποιων γραμμάτων δε θα ήταν αρκετή για να εφοδιάσει το λαό με ένα επαρκές λεξιλόγιο.
Σε πρώτη φάση πάντως το 1955, επί σοσιαλισμού, οι χαρακτήρες του «παραδοσιακού» κινέζικου αλφάβητου (Traditional) απλοποιήθηκαν με απαλοιφή παραλλαγών τους και μείωση κινήσεων κατά τη γραφή πολλών από αυτούς που απέμειναν οδηγώντας στο «απλουστευμένο» αλφάβητο (Simplified).
Το επόμενο βήμα ήταν η ολοκληρωτική αλλαγή και το πέρασμα στο απλούστερο λατινικό πλέον αλφάβητο. Το 1958 καταβλήθηκε προσπάθεια να καθιερωθεί η εκλατινισμένη κινεζική γραφή (γνωστή ως πιν-γιν, «ηχητική ορθογράφηση») ως επίσημο σύστημα γραφής των κινεζικών ήχων και μεταγραφής των χαρακτήρων. Στην πράξη όμως συνάντησε τόσο μεγάλη αντίδραση από τους εγγραμμάτους που αναγκάστηκε να συμβιβαστεί. Αργότερα, κατά το 1960 τα πιν-γιν εξαφανίστηκαν από τους ξενοφοβικούς κοκκινοφρουρούς που τα θεωρούσαν «προσκύνημα» στους ξένους.
Έτσι, σήμερα συνεχίζεται η απαράδεκτη αυτή γλωσσική ανωμαλία. Τα παραδοσιακά (Traditional) συνδυάζονται με τα απλοποιημένα (Simplified) κινεζικά και σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται ακόμα και τα «εκλατινισμένα» (πιν-γιν) υποχρεώνοντας το λαό να γράφει τρία αλφάβητα. Στη θεωρία ακόμα και η απλοποιημένη κινεζική γραφή φαινόταν καλή ιδέα. Η μείωση του αριθμού και της συνθετότητας των ουσιωδών χαρακτήρων θα βοηθούσε τους αγράμματους να ξεκινούν από μερικές χιλιάδες βασικούς χαρακτήρες για να μπορούν να έχουν ένα βασικό λεξιλόγιο και σε δεύτερη φάση κάποιοι από αυτούς θα μπορούσαν να συνεχίσουν στα υπόλοιπα εκατοντάδες χιλιάδες σύμβολα. Στην πράξη όμως αποδείχτηκε πως πολλές σοσιαλιστικές θεωρίες ήσαν αβάσιμες. Τα απλοποιημένα βοηθούσαν τους ήδη εξοικειωμένους, όπως π.χ. τους αξιωματούχου,ς να εξοικονομούν χρόνο γράφοντας με την απλοποιημένη γραφή, αλλά μπέρδευαν το λαό περισσότερο από πριν.
Η μεταρρύθμιση της γραφής έφερε μεγάλη αναστάτωση σε ένα λαό που συνειδητοποιούσε πως έχανε σταδιακά μια γλώσσα που όχι μόνο ήταν αισθητικά ένα καλλιτέχνημα, διαχρονικά εντυπωσιακή και από τις αρχαιότερες ζωντανές γλώσσες ολόκληρου του κόσμου, αλλά έχανε και την ίδια την πολιτισμική εθνική τους ταυτότητα. Από την άλλη πλευρά το τίμημα αυτής της κληρονομιάς ήταν πολύ μεγάλο και η συνθετότητα της γλώσσας παραμένει ακόμα και σήμερα ένα μεγάλο εμπόδιο για την πρόοδο της Κίνας.
4.6.4 Πολιτική και ιδεολογική μεταρρύθμιση στη Ελλάδα
Και στη χώρα μας είχαμε γλωσσικά προβλήματα ομιλίας και γραφής και κατ’ επέκταση μεταρρυθμίσεις νομοθετικές για την επίλυσή τους. Όταν μετά από την Επανάσταση του 1821 υιοθετήθηκε πια επίσημα η καθαρεύουσα που είχε συσταθεί με πρωτεργάτη τον Κοραή σε μια προσπάθεια «καθαρισμού» της από τις προσμείξεις της πολύχρονης οθωμανικής κατοχής, το αποτέλεσμα ήταν μια γλώσσα αρκετά κοντά στο επίπεδο και τη συνθετότητα της αρχαίας ελληνικής.
Και εδώ, όμως, η ανάγκη για ευκολότερη χρήση της γλώσσας από ανθρώπους χαμηλού μορφωτικού επιπέδου δημιούργησε ένα κίνημα που ζητούσε την απλούστευσή της ήδη από τα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα. Η δημοτική είχε βρει τον πρώτο γλωσσολόγο επιστήμονα υπερασπιστή της, το Γιάννη Ψυχάρη (1854-1929). Χαρακτηριστικό είναι ότι υπήρξαν υπερβολές κατά τη μετατροπή κλασικών ονομάτων όπως του «Κωνσταντίνου Παλαιολόγου» σε «Κώτσο Παλιοκουβέντα» για να είναι αντιληπτό το νόημά τους από οποιονδήποτε! Άλλα δείγματα γλωσσικού λαϊκισμού περιλαμβάνουν αλλαγές, όπως «βιβλιοπωλείο» σε «βιβλιοπουλείο», «πληροφορώ» σε «πλεροφορώ», «έμπνευση» σε «έμπνεψη», «νεκροταφείο» σε «νεκροθαφείο», «μικροσκόπιο» σε «μικροσκόπι», «κατασκεύασμα» σε «φτιαξείδι», «ύποπτος» σε «ύποφτος».
Η ιδεολογική αυτή τάση, που σταδιακά απέκτησε μεγάλο έρεισμα προς τα αριστερά του πολιτικού φάσματος, λόγω της διάδοσης των σοσιαλιστικών ιδεών στον κόσμο, προσπάθησε πια ανοιχτά να επιβάλει την απλούστευση της γλώσσας. Η κοινωνία είχε ήδη αρχίσει να υιοθετεί αυτήν τη θέση και χρησιμοποιούσε ανοιχτά μια απλουστευμένη γλώσσα θέτοντας στο περιθώριο την καθαρεύουσα που μόνο πια οι λόγιοι χρησιμοποιούσαν.
Το 1964 η κυβέρνηση Ένωσης Κέντρου με Πρωθυπουργό και Υπουργό Παιδείας το Γεώργιο Παπανδρέου προχώρησε στην επιβεβλημένη μεταρρύθμιση από την κλασική καθαρεύουσα στη δημοτική. Το 1967 η χούντα των συνταγματαρχών με το φόβο της επιβολής της αριστερής ιδεολογίας επανέφερε τη χρήση της καθαρεύουσας σε όλους τους τομείς της κοινωνίας και του κράτους σε μια προσπάθεια συντηρητισμού. Μετά από την επταετία και στο πλαίσιο της αποχουντοποίησης το ρεύμα αλλαγής αναζωπυρώθηκε. Στο πλαίσιο του ανοίγματος προς το κέντρο η κεντροδεξιά κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή επανέφερε τη δημοτική το 1976 με Υπουργό Παιδείας το Γεώργιο Ράλλη.
Tο 1982 επί σοσιαλιστικής κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου προσαρτήθηκε στη γενικότερη μεταρρυθμιστική τάση της εποχής και η κατάργηση όλων των τόνων εκτός από έναν με αποτέλεσμα το σημερινό μονοτονικό σύστημα. Επίσης τέθηκε στο τραπέζι η ιδέα και καταβλήθηκε προσπάθεια να οριστεί η αγγλική γλώσσα ως δεύτερη επίσημη γλώσσα του κράτους με σκοπό τη σταδιακή επικράτησή της ούτως ώστε σταδιακά να εγκαταλειφθεί η ελληνική και το αλφάβητό της ως «παρωχημένα», αφού χρησιμοποιούνται πια μόνο από μία χώρα σε αντίθεση με την αγγλική που χρησιμοποιείται σχεδόν από το μισό πλανήτη. Η προσπάθεια αυτή τελικά δεν τελεσφόρησε, αφού βρήκε τεράστια λαϊκή αντίδραση παρόμοια με εκείνη της Κίνας.
