Μεταπολιτευτικοί μύθοι που αντέχουν στον χρόνο

Του Πασχου Mανδραβελη




Εγινε υπερβολική χρήση χημικών στη διαδήλωση της Πέμπτης; Προφανώς. Το πιστοποίησαν ρεπόρτερ και υπάρχουν μαρτυρίες. Αλλά πάλι, για έναν ειρηνικό διαδηλωτή κι ένα δακρυγόνο που σκάει δίπλα του, είναι υπερβολικό. Ασχετα αν παραδίπλα βρίσκεται ο κουκουλοφόρος που πετά πέτρες. Συνεπώς, εκ των πραγμάτων τα δακρυγόνα πέφτουν επί δικαίων και αδίκων και δεν γνωρίζουμε αν είναι ο προσφορότερος τρόπος για να την αντιμετώπιση των ταραξιών που είναι ολιγάριθμοι σε σχέση με τους ειρηνικούς.

Υπάρχουν κουκουλοφόροι που χτυπούν και τρέχουν να κρυφτούν ανάμεσα στους ειρηνικούς διαδηλωτές; Πιθανότατα. Ετσι κι αλλιώς αφού αρχίσει το πανηγύρι όλοι γίνονται στην εμφάνιση «κουκουλοφόροι» για να προστατευτούν από τα δακρυγόνα. Ο «μπάχαλος» είναι «μπάχαλος» μόνο κατά τη στιγμή της ρίψης των αντικειμένων ή της καταστροφής. Μετά μπορεί κάλλιστα να μεταμορφωθεί σε ειρηνικό διαδηλωτή. Ισχύει και το αντίστροφο, όπως έδειξε βίντεο του Mega στις 29/6/2010. «Ειρηνικός διαδηλωτής» φόρεσε την κουκούλα και πήγε να προπηλακίσει τον βουλευτή κ. Αλέκο Αθανασιάδη.

Υπάρχει υπερβολική χρήση βίας εκ μέρους της Αστυνομίας; Αποδεδειγμένα σε πάρα πολλές περιπτώσεις. Χρήση των κλομπ ανάποδα, κλωτσιές σε πεσμένους διαδηλωτές, ζαρντινιέρες κ.λπ. Δυστυχώς, είχε δίκιο όταν πριν από μέρες ο κ. Χρήστος Παπουτσής είχε μιλήσει για «δημοκρατικά ελλείμματα στην Αστυνομία». Υπάρχουν εκεί μέσα παιδάκια ή ανεγκέφαλοι αξιωματικοί που βλέπουν την αποκατάσταση της τάξης ως προσωπικό γινάτι. Δεν λειτουργούν επαγγελματικά και αμαυρώνουν ολόκληρη την Αστυνομία. Οι φωτογραφίες με αστυνομικούς να ξαναπετούν τις πέτρες που δέχονται ή να κάνουν άσεμνες χειρονομίες προς την πλευρά των διαδηλωτών, αυτό πιστοποιεί.

Υπάρχει υπερβολική υπεράσπιση όλων όσοι κατά καιρούς συνελήφθησαν; Σίγουρα. Είναι γνωστοί οι δικηγόροι και οι «μάρτυρες» που τρέχουν στην Ευελπίδων να αθωώσουν, κάποιες φορές με ψεύδη, τους «γνωστούς-άγνωστους», ώστε οι τελευταίοι να ξαναβγούν στους δρόμους. Εδώ, γίνονται τα ίδια και πορείες για την απελευθέρωση ληστών των τραπεζών, δεν θα γίνουν κινητοποιήσεις για το ελαφρύ ιππικό της ανομίας;

Υπάρχουν προβοκάτορες που δημιουργούν τα επεισόδια; Δύσκολο να το πιστέψουμε ότι αστυνομικοί δέρνουν αστυνομικούς για να δουλέψουν υπερωριακά και πιο σκληρά τα ΜΑΤ. Σίγουρα θα υπάρχουν ανάμεσα στους διαδηλωτές αστυνομικοί με πολιτικά, για να κάνουν συλλήψεις ή ακόμη για να φακελώνουν τους ταραξίες. Κάποιοι πιάστηκαν από την καλά οργανωμένη περιφρούρηση του ΚΚΕ και δημοσιοποιήθηκαν οι ταυτότητές τους. Είναι απίθανο όμως ότι αυτή η τριακονταετής δράση των κουκουλοφόρων να οφείλεται σε μια καλά σχεδιασμένη επιχείρηση της Αστυνομίας για να αποκτήσει κακό όνομα η Αριστερά. Κατ' αρχήν δεν έχουμε τόσο αποτελεσματικές δημόσιες υπηρεσίες που να έχουν αναλάβει ένα έργο από το 1980 και να το συνεχίζουν με επιτυχία μέχρι το 2011. Επιπλέον, δεν είναι στη φύση των δημόσιων υπηρεσιών η στεγανότητα. Ολα διαρρέουν σε χρόνο μηδέν ή όσο αρκεί τουλάχιστον για το δελτίο των οκτώ. Επειδή δε υπάρχουν και πολλοί εσωτερικοί ανταγωνισμοί στην ΕΛ.ΑΣ. σίγουρα κάποιος θα κάρφωνε το σχέδιο.

Υπάρχουν χρυσαυγίτες που συνεργάζονται με αστυνομικούς; Προφανώς, αλλά όχι οργανωμένα. Μάλλον εκείνοι που έχουν ως προσωπικό γινάτι την πάταξη των ακροαριστερών ταραξιών, βλέπουν ως φυσικούς συμμάχους τους ακροδεξιούς ταραξίες· τους θωπεύουν και τους προστατεύουν.

Το φαινόμενο των ταραχών στις διαδηλώσεις είναι σύνθετο, διότι έχει πολλά συμβάντα. Λίγα από αυτά αποτυπώνει ο φωτογραφικός ή τηλεοπτικός φακός. Πάνω στα τελευταία στήνεται μια επικοινωνιακή σπέκουλα που διευρύνει τον βιότοπο για τη δράση των χουλιγκάνων. Πολλά προετοιμάζονται με προσοχή, ώστε να έχουν τη μέγιστη αντίδραση της Αστυνομίας, και να κερδηθεί το επικοινωνιακό παιχνίδι.

Ενα τελευταίο ήταν η αντίδραση στην απόφαση της διοίκησης του μετρό να κλείσει ο σταθμός στο Σύνταγμα. Φυσικά σε μια ειρηνική συνάθροιση οι διαδηλωτές πρέπει να διευκολύνονται με κάθε τρόπο να πάνε στον χώρο της διαμαρτυρίας. Σε ταραχές ένας υπόγειος σταθμός είναι πολλαπλά επικίνδυνος και γι' αυτό παλαιότερα έκλεινε. Πριν από μερικές μέρες όμως κάποιοι στη συνέλευση έβγαλαν πύρινους λόγους για τον «εκβιασμό των εργαζομένων από τη διοίκηση για να κλείσει ο σταθμός». Σύμφωνα με ανακοίνωση της συνέλευσης: «Η αφόρητη πίεση όλων μας και της πλειονότητας των εργαζομένων στο μετρό έφερε τους πρώτους νικηφόρους καρπούς στον αγώνα μας. Το μετρό θα λειτουργήσει καθόλη τη διάρκεια του απεργιακού διημέρου (Τρίτη-Τετάρτη), προκειμένου να διευκολύνει -και όχι να παρεμποδίσει- την προσέλευση του κόσμου στις προγραμματισμένες κινητοποιήσεις». Η διοίκηση κάμφθηκε και το τυπικό κομμάτι της ασφάλειας παρακάμφθηκε. Το αποτέλεσμα αποτυπώθηκε στην κάμερα: αστυνομικοί πάνω στα σκαλιά, ένα δακρυγόνο δυνάμει θανατηφόρο σε κλειστό χώρο, κουκουλοφόροι που εκτόξευαν διάφορα αντικείμενα κατά των αστυνομικών και οργή των ειρηνικών διαδηλωτών. Δι' αυτών των τρόπων ο περίγυρος αυτής της ανομίας θα ριζοσπαστικοποιήσει μερικά νέα παιδιά για να ανακυκλωθεί το φαινόμενο των «γνωστών-αγνώστων» και εμείς θα μένουμε με την απορία: «Μα πώς δεν τούς πιάνουν τόσα χρόνια;»

Δεν είναι εύκολη η αντιμετώπιση αυτών των ταραξιών, παρά τα άψογα επιχειρησιακά σχέδια που χαράσσουν κάθε βράδυ οι θαμώνες των τηλεκαφενείων. Οι αστυνομικοί βρίσκονται μεταξύ της μη-βίας με τραγικά αποτελέσματα (π.χ. Δεκέμβριος 2008) και της υπερβολικής χρήσης βίας που πάντοτε καταγγέλλεται.

Κάποιες φορές αυτά τα συμβάντα είναι χονδροειδείς διαστρεβλώσεις της πραγματικότητας κι άλλες φορές απίστευτες και αναίτιες προκλήσεις των αστυνομικών που χειροδικούν επί δικαίων και αδίκων. Το τελευταίο είναι πρώτης τάξης πραγματικό υλικό για τις «ηγέτες του γκρίζου χώρου» που κάνουν τεράστια επικοινωνιακή σπέκουλα για κάθε συμβάν. Είναι παλιές καραβάνες και εξαιρετικοί σ' αυτό που κάνουν. Ξέρουν ότι κάθε τέτοιο βίντεο πολλαπλασιάζεται από την εντυπωσιοθηρία και τη ρηχή ανάλυσή των τηλεοπτικών δελτίων. Από την άλλη είναι πολλοί οι δημοσιογράφοι που έχουν εμποτιστεί με φόβο (από τις ευθείες απειλές που δέχονται) ή τις ενοχές επειδή «είναι μέρος του συστήματος» (θανάσιμο αμάρτημα σ' αυτή τη χώρα) και η ΕΛ.ΑΣ. είναι εύκολος στόχος να δείξουν την αντιεξουσιαστική πτυχή του χαρακτήρα τους, ή την αντικειμενικότητά τους. «Αντικειμενικότητα» στην Ελλάδα δεν είναι να εξετάζεις σε βάθος τα γεγονότα, αλλά να χτυπάς μια στο καρφί των διαδηλωτών και μια στο πέταλο των αστυνομικών.

Ετσι δημιουργείται «κλίμα» που αποτρέπει τους έμφοβους για την καριέρα τους αστυνομικούς να ασκήσουν την επόμενη φορά ακόμη και νόμιμη βία. Για να υποστούν την κριτική ότι η Αστυνομία «έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια». Μονά-ζυγά χαμένη. Κι αυτό το ξέρουν καλά οι «επικοινωνιολόγοι» του χώρου...

Η επικοινωνία της βίας

Ακόμη κι αν εξαιρέσουμε τα αυτογκόλ που βάζουν κάποιοι αστυνομικοί με την υπερβολική και πολλές φορές αναίτια χρήση βίας, η ΕΛ.ΑΣ. επικοινωνιακά «παίζει εκτός έδρας».

Κατ' αρχήν είναι η ισχυρή, απέναντι σε κατά κανόνα πιο αδύναμους διαδηλωτές. Δεύτερον τα δακρυγόνα δεν ξεχωρίζουν τους ειρηνικούς από τους παράνομους, εξοργίζοντας δικαίως και τους πρώτους που αναίτια τα υφίστανται. Τρίτον: δύσκολα οι ειρηνικοί διαδηλωτές μπορούν να αποκρούσουν τους μπαχαλάκηδες για να μην μπουν στα μπλοκ τους. Οι αντεπιθέσεις της Αστυνομίας δεν γίνονται... ευγενικά. Πολλές φορές ασκείται υπερβολική και αθέμιτη βία, κι άλλες φορές ακόμη και η νόμιμη βία -μια άγαρμπη απώθηση ειρηνικών διαδηλωτών για να συλληφθούν οι παράνομοι- μπορεί να θεωρηθεί υπερβολική.

Τέταρτον: σε κάθε ενέργεια της Αστυνομίας αναγκαστικά λειτουργούν τα σύνδρομα της μεταπολίτευσης. Είναι χαρακτηριστικό ένα συμβάν προ διετίας όταν αστυνομικοί μπήκαν σε καφετέρια να συλλάβουν κάποιο ύποπτο για τραμπουκισμούς και ξεσηκώθηκαν οι θαμώνες για να τον προστατεύσουν. Δεν ξέρουμε αν ο ύποπτος ήταν αθώος ή ένοχος, αλλά σίγουρα δεν το ήξεραν και οι θαμώνες που τον υπερασπίστηκαν. Η ανταπάντηση των αστυνομικών στις διαμαρτυρίες απλώς έκανε τα πράγματα χειρότερα.

Πέμπτον: κυκλοφορούν πολλές κάμερες που δείχνουν μερική εκδοχή των γεγονότων και δημιουργούν άμεσες εντυπώσεις. Ολοι εξεπλάγημεν από το βίντεο των ανδρών της ΔΙ.ΑΣ. που στον πεζόδρομο της Μητροπόλεως έριξαν βόμβες κρότου-λάμψης. Αυτό που δεν είδαμε ήταν εκείνοι που -σύμφωνα με την μαρτυρία του καταστηματάρχη- πετούσαν στους αστυνομικούς καρέκλες και ποτήρια.

Εκτον: η ιστορία της Αστυνομίας με τις ΕΔΕ που ποτέ δεν τελεσφόρησαν και τα χαϊδέματα σε ένστολους τραμπούκους που παρανόμησαν έχει καταρρακώσει την αξιοπιστία της. Υπάρχει τεράστιο έλλειμμα δικαιοκρατίας στην ΕΛ.ΑΣ. και μια αρρωστημένη νοοτροπία ότι η τιμωρία κάποιου που παρανόμησε αποκαρδιώνει ολόκληρο το σώμα.

Εβδομον: γίνεται απίστευτη επικοινωνιακή σπέκουλα από τις παλιές καραβάνες του «χώρου» που εκμεταλλεύεται όλα τα παραπάνω. Δεν εννοούμε μόνο τις πραγματικές αθλιότητες, όπως ήταν η ζαρντινιέρα· αυτές είναι βούτυρο στο ψωμί τους. Ακόμη και απλά γεγονότα παρουσιάζονται μέσα στο πλαίσιο του στερεοποιημένου πλέον μύθου -«προβοκάτορες κι αστυνόμοι». Η κακή λειτουργία των ΜΜΕ συμβάλλει τα μάλα στην ενίσχυση αυτών των μύθων. Κυκλοφόρησαν, για παράδειγμα, φωτογραφίες και βίντεο κάποιων αστυνομικών που βρίσκονταν με κάποια κοντάρια στο Ζάππειο. Το συμπέρασμα βγήκε αμέσως ότι πρόκειται για απόδειξη ύπαρξης του γνωστού παρακράτους, (που κρατάει από τη χούντα μέχρι σήμερα). Η ανακοίνωση της Αστυνομίας ότι επρόκειτο για κατάσχεση (σκοπίμως;) παρατημένων κονταριών δεν είχε στη δημοσιότητα μοίρα. Αλλά ούτε καν ελέγχθηκε από τα ΜΜΕ ο ισχυρισμός. Τα κοντάρια του Ζαππείου είναι ένα ακόμη κομμάτι των αστικών θρύλων της χώρας και οι εντυπώσεις ενισχύουν το προειλημμένο δόγμα.

Σ' αυτές τις κρίσιμες στιγμές κάποιοι παίζουν την επανάσταση στις πλάτες μιας χρεοκοπημένης χώρας. Δεν είναι άγια η ΕΛ.ΑΣ., αλλά η θεωρία ότι αστυνομικοί δέρνουν αστυνομικούς για να αμαυρωθούν οι αγώνες της Αριστεράς, είναι απλώς ανοησίες.




Διαβάστε

- «Η πολιτική βία είναι πάντοτε φασιστική. Μια συλλογή κειμένων ενάντια στον τρόμο», συλλογικό, εκδ. Διάπυρον